Nhà thơ Quang Dũng
(1921 - 1988)
Ông tên thật là Bùi Đình Dậu (tức Diệm) người làng Phượng Trì, huyện Đan Phượng, tỉnh Sơn Tây (Hà tây), nay là Hà Nội. Tham gia cách mạng từ 19 - 8 - 1945. Cuối mùa xuân 1947, ông ra nhập đoàn quân Tây Tiến với cấp bậc đại đội trưởng. Ngay sau đó chưa đầy một năm, 1948, tại Phù Lưu Chanh, ông viết bài thơ Tây tiến bất hủ. Và, cũng chỉ thời gian sau không lâu, những anh chính trị viên "răng đen mắt toét gọi lựu đạn là nựu đạn" trường kỳ khảng định cái anh đại đột trưởng - nhà thơ viết nên những Tây tiến, Lính râu ria, Mắt người Sơn Tây... đích thị cần lên án, cần gột rửa cho cái tư tưởng tiểu tư sản nó... tiệt nọc. Thôi, cái quãng lịch sử văn chương nhớp nhúa này biết rồi, khổ lắm, nói mãi. Ông chết tại Bện viện E, Hà Nội đêm 13 tháng 10 năm 1988, thọ 67 tuổi. Xin trích nguyên văn đôi dòng trong "Lời giới thiệu" Tuyển tập Quang Dũng của Nhà thơ Trần Lê Văn - một (trong những) người bạn thân thiết của ông tả về mấy ngày cuối cùng của người viết nên Tây tiến bất tử và nhiều bài thơ đã tạc khắc vào năm tháng:
"Những ngày nằm ở Bệnh viện E, anh trầm lặng không cười, không nói. Thế mà có hôm đến thăm anh, tôi thấy anh: Cười như thủa hài nhi Bắt đầu được "mụ dạy"... Rồi từ đấy anh hay cười, cười không thành tiếng, thu nhận và thưởng ngoạn sự đầm ấm thương yêu của những người ở gần, và những người ở xa, rất xa..."
(Hoàng Quý) |